Stór hluti af starfsemi LUF er alþjóðleg þátttaka þar sem við tryggjum að rödd íslenskra ungmenna fái að heyrast á hinu alþjóðlega sviði í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar okkar. Felur það í sér þátttöku í samvinnuverkefnum og vettvöngum á Norðurlöndum, í Evrópu og hjá Sameinuðu þjóðunum. Alþjóðafulltrúi leiðir alþjóðastarf félagsins í samvinnu við stjórn og stýrir alþjóðaráði LUF þar sem alþjóðafulltrúar aðildarfélaga okkar eiga sæti ásamt ungmennafulltrúum Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum.
Sendinefnd LUF hjá Sameinuðu Þjóðunum
Ungmennafulltrúar Íslands skipa sendinefnd Landssambands ungmennafélaga (LUF) hjá Sameinuðu þjóðunum. Ungmennafulltrúar eru lýðræðislega kjörnir af aðildarfélögum LUF og sækja viðburði Sameinuðu þjóðanna í umboði íslenskra ungmenna.
Sendinefnin er samstarfsverkefni LUF og Félags Sameinuðu þjóðanna á Íslandi sem vinna að aukinni þátttöku Ungmennafulltrúa Íslands á viðburðum Sameinuðu þjóðanna (e. UN Youth Delegation Programme.) Ungmennafulltrúarnir sækja viðburði í samstarfi eftirfarandi ráðuneyti: Forsætisráðuneytið, umhverfis- orku-, og loftslagsráðuneytið, utanríkisráðuneytið, mennta- og barnamálaráðuneytið auk menningar- og viðskiptamálaráðuneytisins.
Sendinefndin skipar nú sex fulltrúa, en á næstu misserum verða skipaðir fulltrúar á fleiri sviðum sem falla undir Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna.
Hlutverk
Nefndin er enn í mótun en markmið hennar er að vinna sem starfshópur LUF um málefni ungs fólks hjá SÞ. Nefndin virkar sem vinnuhópur, ráðgjafaráð, upplýsingaveita og brú á milli LUF, Félags SÞ á Íslandi og sendandi ráðuneyta. Fulltrúarnir munu gegna embættinu í tvö ár, þar til nýr tekur við.
Saga
Þátttaka ungs fólks í ákvarðanatöku og stefnumótun er ein af megináherslum Sameinuðu þjóðanna og þess vegna hafa aðildarríki um árabil verið hvött til að skipa ungmennafulltrúa sem veita sérfræðiþekkingu, innsýn og nauðsynlega ráðgjöf þegar kemur að sjálfbærri þróun.
Flest ríki Evrópu hafa lengi skipað ungmennafulltrúa, sum frá árinu 1970 og önnur skipa yfir 20 fulltrúa sem sækja flesta viðburði Sameinuðu þjóðanna. LUF hefur lengi barist fyrir slíku fyrirkomulagi hérlendis og skipaði loks sinn fyrsta fulltrúa í ágúst árið 2019. Sendinefndin er á góðri leið með að mótast með nánu samstarfi við Félag Sameinuðu þjóðanna á Íslandi og með stuðningi umhverfis- og auðlindaráðuneytisins, utanríkisráðuneytisins og forsætisráðuneytisins.
Unnur Lárusdóttir, fulltrúi Sambands íslenskra námsmanna erlendis (SÍNE), var kjörin ungmennafulltrúi Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum á sviði mannréttinda á Sambandsþingi Landssambands ungmennafélaga (LUF) 25. febrúar 2023. Kemur hún til með að m.a. sækja allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna í New York, í september 2023.
Unnur býr yfir reynslu af réttindabaráttu ungs fólks en hún hefur m.a. setið í stjórn UN Women á Íslandi. Þar tók hún þátt í því að efla þekkingu á mannréttindum og jafnrétti allra kynja með fjölmörgum kynningum til grunnskóla- og framhaldsskólanema um land allt. Að auki hefur hún sótt ráðstefnur á vegum European Youth Parliament þar sem mannréttindi eru gjarnan í forgrunni. Í námi hennar við Háskólann í Amsterdam, þar sem hún útskrifaðist með gráðu í þverfaglegri stjórnmálafræði, lagði hún mikla áherslu á jafnréttismál og mannréttindi og sérhæfði sig í málaflokknum en lokaritgerð hennar var á sviði alþjóðlegra laga um flóttafólk þar sem hún greindi stöðu kvenkyns hælisleitenda í Danmörku út frá alþjóðlegum mannréttinda- og jafnréttis sjónarmiðum. Að auki hefur Unnur starfað við rannsóknir á mannréttindum og réttindum barna hjá UNICEF og félagsmálaráðuneytinu þar sem hún kannaði innleiðingu á barnvænu hagsmunamati. Við gerð rannsóknarinnar kafaði hún djúpt í málaflokkinn, ásamt lögum og samþykktum af vettvangi Sameinuðu þjóðanna.
Eva Dröfn Hassell Guðmundsdóttir, fulltrúi UAK, var kjörin ungmennafulltrúi Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum (SÞ) á sviði kynjajafnréttis á 3. leiðtogaráðsfundi Landssambands ungmennafélaga (LUF) 2020. Fundurinn fór fram rafrænt og var fyrsti fjarfundur leiðtogaráðs frá upphafi.
Í framboðsræðu sinni varpaði Eva Dröfn ljósi á mikilvægi þess að unnið sé að kynjajafnrétti með því að taka mið af ólíkum sjónarhornum kvenna, þvert á ríki og þjóðerni.
Skipun ungmennafulltrúa hjá SÞ á sviði kynjajafnréttis var liður í forystuhlutverki Íslands í aðgerðarbandalagi um kynbundið ofbeldi í verkefni UN Women, Kynslóð jafnréttis (e. Generation Equality Forum). Áhersla var lögð á þátttöku ungmenna og samtal á milli kynslóða um framtíðaráherslur í jafnréttismálum. Eva Dröfn sótti viðburði tengda Kynslóð jafnréttis. Auk þess að skipa sæti áheyrnarfulltrúa í stýrihóp forsætis- og utanríkisráðuneytisins um verkefnið.
Andrea Gunnarsdóttir, fulltrúi UAK og varaungmennafulltrúi á sviði kynjajafnréttis tók við af Evu Dröfn í desmeber 2022 og sótti hún fund Commission on the Status of Women (CSW) í New York í mars 2023 auk þess að sitja í stýrihóp um kynslóð jafnréttis hjá forsætisráðuneytinu.
Finnur Ricart Andrason, fulltrúi Ungra umhverfissinna (UU), bauð fram krafta sína áfram í stöðu ungmennafulltrúa hjá SÞ á sviði loftslagsmála, en hann hlaut fyrst kjör á Leiðtorgaráðsfundi LUF 29. september 2021 og sótti 26. loftslagsráðstefnu SÞ í Glasgow (COP26).
Finnur var endurkjörinn og sótti 27. loftslagsráðstefnu SÞ (COP27) sem fór fram dagana 6. – 18. nóvember 2023 í Sharm El-Sheikh, Egyptalandi.
Í framboði sínu lagði Finnur áherslu á metnaðarfulla hagsmunabaráttu fyrir loftslagið: „Á þessu ári sem ég hef gengt þessu hlutverki hef ég varið miklum tíma í hagsmunagæslu og barist mikið fyrir auknum metnaði stjórnvalda í loftslagsmálum og aukinni þátttöku ungs fólks í ákvarðanatöku á þessu sviði. Þetta gerði ég til dæmis með því að eiga samráð við annað ungt fólk í aðdraganda COP26 til að geta betur komið þeirra sjónarmiðum á framfæri. Einnig skrifaði ég skoðanagreinar, kom fram í viðtölum, veitti sendinefndum Íslands aðhald á COP26 og SB56, safnaði og miðlaði upplýsingum um gang mála á ráðstefnum, skrifaði sérstaka skýrslu um hvernig bæta mætti fyrirkomulagið á þátttöku ungs fólks, o.fl.“
Rebekka Karlsdóttir var kjörin ungmennafulltrúi Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum á sviði sjálfbærrar þróunar á 3. leiðtogaráðsfundi LUF í nóvember 2023. Rebekka er fulltrúi Stúdentaráðs Háskóla Íslands og mun sækja ráðherrafund Sameinuðu þjóðanna (e. United Nations High-Level Political Forum (HLPF 2020,) í samstarfi við forsætisráðuneytið.
Í framboðsræðu sinni lagði Rebekka áherslu á hversu mikilvægt er að rödd ungs fólks fái að heyrast sem víðast. „[…] ég hef lært að starfa með allskonar fólki á öllum aldri og ég hef lært það, verandi oft eini „fulltrúi unga fólksins” að vera óhrædd við að láta í mér heyra og spyrja spurninga. Það skiptir alltaf máli að standa á sínu, en það er sérstaklega þegar man er treyst fyrir því að tala fyrir heila „kynslóð” – sem má setja spurningamerki við, af hverju það er alltaf bara þessi „eini”. Sem ungmennafulltrúi myndi ég nota þessa reynslu til að koma sjónarmiðum ungmenna á Íslandi í tengslum við sjálfbæra þróun á framfæri. Ég vil leggja upp úr því að valdefla fleiri í þessa vinnu með mér til þess að rödd ungmenna hljómi enn hærra.“
Isabel Alejandra Díaz, fulltrúi SHÍ, var kjörin ungmennafulltrúi Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum (SÞ) á sviði mennta, vísinda og menningar á 4. fundi Leiðtogaráðs Landssambands ungmennafélaga (LUF) starfsárið 2022-2023. Benedikt Bjarnason, fulltrúi Ung norræn, hlaut næst flest atkvæði og mun hún því starfa sem varafulltrúi. Er þetta í fyrsta sinn sem kjörið er í stöðu ungmennafulltrúa á þessu sviði.
Í framboðsræðu lagði Isabel áherslu á mikilvægi málefnasviða UNESCO fyrir ungt fólk: „Ég er sannfærð um að hlutverk rannsókna, lista og nýsköpunarstarfs sé að skila þekkingu inn í samfélagið í takt við það sem það þarfnast hverju sinni, og að það sé órjúfanlegur þáttur þeirrar sjálfbærrar þróunar sem við viljum sjá í umhverfinu okkar. Það tengist óhjákvæmilega heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna og nauðsyn þess að innleiðing þeirra sé skýr og markviss. Þessi tiltekna staða ungmennafulltrúa getur sannarlega verið liður í því að m.a. miðla starfsemi UNESCO til ungs fólks, skapa heildstæðari sýn á aðkomu þeirra og í senn verið rödd þess gagnvart stjórnvöldum þegar kemur að mennta, vísinda og menningarmálum..“
Isabel kemur til með að sækja aðalráðstefnu UNESCO, sitja í Íslensku UNESCO nefndinni auk þess að sækja norræna samstarfsfundi og ungmennaþing UNESCO.
Samstarfsaðilar
Sendinefnd LUF hjá Sameinuðu þjóðunum er samstarfsverkefni Félags sameinuðu þjóðanna, utanríkisráðuneytisins og annara ráðuneyta sem eiga aðild að viðburðum SÞ; forsætisráðuneytið, umhverfis- orku-, og loftslagsráðuneytið, félags- og vinnumarkaðsráðuneytið og menningar- og viðskiptaráðuneytið.
Í febrúar, árið 2020, hófst formlegt samstarf milli LUF og utanríkisráðuneytisins með samstarfssamning til næstu þriggja ára, 2020-2022. Markmið samningsins er að m.a. að auka þátttöku íslenskra ungmenna á vettvangi Sameinuðu þjóðanna og efla kynningu og fræðslu á heimsmarkmiðunum og málefnum SÞ.
Guðlaugur Þór Þórðarson, utanríkis – og þróunarsamvinnuráðherra, og Una Hildardóttir, forseti Landssambands Ungmennafélaga (LUF), undirrituðu samstarfssamning ráðuneytisins og LUF fyrir árin 2020 – 2022.
Skipun fulltrúa
Öll aðildarfélög LUF (með fulla aðild og áheyrnaraðild) geta boðið fram einn fulltrúa í hvert embætti. Áhugasamir félagsmenn aðildarfélaga LUF þurfa því að óska eftir umboði frá stjórn viðkomandi félags fyrir settan framboðsfrest. Stjórnin tilkynnir framboð með því að fylla út skráningarform sem öll aðildarfélög fá í fundarboði. Skipun nýrra fulltrúa er iðulega auglýst á vefsíðu og Facebook-síðu LUF og kosningar fara fam ýmist á leiðtogaráðsfundum eða sambandsþingi LUF.
Með umboði staðfestir stjórn að frambjóðandinn uppfylli eftirfarandi hæfnikröfur:
Hæfnikröfur:
- Umboð frá aðildarfélagi LUF.
- Vera á aldrinum 18 (þegar viðburður hefst) – 25 ára.
- Hafa þekkingu á málefnasviðinu.
- Hafa reynslu af hagsmunastarfi ungmennafélaga.
- Búa yfir leiðtogahæfni og frumkvæði.
- Hafa vald á íslensku og ensku í ræðu og riti.
- Viðeigandi menntun sem nýtist í embætti / þekking á Sameinuðu þjóðunum er kostur.
Embættið er sjálfboðastarf, að dagpeningum erlendis undanskildum.
Ungmennafélög þurfa að falla undir regnhlíf LUF til að geta tilnefnt fulltrúa. Önnur félög sem falla undir kröfur LUF, eru lýðræðisleg, frjáls félagasamtök stýrð af ungi fólki, geta kynnt sér aðgangskröfur LUF og sótt um aðild hér. Meðferð umsókna fer fram á sambandsþingi LUF í upphafi hvers árs.
Kosningaferli
Frambjóðendur þurfa meirihluta atkvæða til að hljóta kjör. Á kosningafundinum, hvort sem á leiðtogaráðsfundi eða sambandsþingi LUF, fá fulltrúar tækifæri til að kynna stefnumál sín í framboðsræðu. Í kjölfarið er kosið í einni eða tveimur umferðum þar til hreinn meirihluti liggur fyrir. Aðildarfélög skrá þingfulltrúa fyrir fundi og hver fulltrúi ber eitt atkvæði á leiðtogaráðsfundum en atkvæði eru vigtuð eftir stærð félaga á sambandsþingjum.
Evrópski ungmennavettvangurinn
LUF er aðili að Evrópska ungmennavettvangnum (YFJ), valdamestu alþjóðlegu regnhlífasamtökum ungs fólks í heiminum. YFJ er viðurkenndur lögmætur fulltrúi Evrópskra ungmennafélaga gagnvart alþjóðastofnunum á borð við Evrópuráðið, Evrópusambandið og Sameinuðu þjóðirnar. Þar er LUF virkur þátttakandi sem hagsmunaaðili ungra Íslendinga á alþjóðavettvangi. Á ensku heitir LUF „The National Youth Council of Iceland“ og innan þessarra alþjóðlegu heildarsamtaka koma saman öll „National Youth Councils“ (NYCs) í Evrópu, auk annarra evrópskra ungmennasamtaka. Þar hefur LUF áhrif á stefnumótun innan Evrópu og tekur þátt í alþjóðlegu samstarfi fyrir hönd Íslands. Uppbygging LUF er eins og annarra NYCs innan Evrópulandanna til að standast alþjóðlegar kröfur: Lýðræðisleg regnhlífarsamtök frjálsra félagasamtaka þar sem einungis ungt fólk fer með allt ákvarðanavald. Í YFJ vinnur LUF með almenn réttindi ungs fólks og þátttökurétt þeirra. Þetta felur meðal annars í sér lækkunar kosningaaldurs og þátttöku ungs fólks í ákvörðunarferli ESB og Evrópuráðsins.
Evrópusambandið (ESB) er mikilvægur aðili þegar kemur að stefnumörkun ungs fólks. Það er vegna þess að sambandið stendur fyrir aðgerðum og stefnum sem miðast að ungu fólki í Evrópu. Þar sem Ísland er ekki beinn þátttakandi í þeirri stefnumörkun sem ESB-aðildarríki eða í gegnum EES-samninginn erum við háð öflugri þátttöku í YFJ til að hafa áhrif á stefnur sem hafa áhrif á íslensk ungmenni og hagsmuni þeirra. Dæmi um aðgerðir ESB sem hafa áhrif á ungt fólk eru m.a. stuðningskerfi í gegnum ERASMUS+.
Það sama má segja um Evrópuráðið, þar sem Ísland er aðili og virkur þátttakandi, m.a. annars í stefnumótun er kemur að ungu fólki. YFJ skipar í Ráðgjafaráð ungmenna hjá Evrópuráðinu (e. Advisory Council on Youth) sem er ráðgefandi varðandi ákvarðanatöku og stefnumótun er viðkemur ungu fólki. Þar hefur LUF átt fulltrúa.
LUF vinnur náið með systurfélögum okkar á Norðurlöndunum og Eystrasalti sem sameinast um tilnefningar og kjör til stjórnar European Youth Forum (YFJ) og stjórnarmenn LUF taka þátt í aðal- og félagsfundum YFJ.
Norrænt samstarf
LUF á í miklu og nánu samstarfi við systurfélög okkar á Norðurlöndunum og tekur þátt í hinum ýmsu samstarfsverkefnum. Núverandi samstarfsverkefni okkar við systurfélög okkar er NORÐ verkefnið. Þá er einnig náið samstarf milli landssambanda Norðurlandanna og Eystrasaltsríkjanna sem hittast tvisvar á ári og deila með sér reynslu og þekkingu auk þess að skipuleggja sameiginlega aðkomu sína að öðrum vettvöngum.
NORÐ
Markmið NORÐ er að skapa öflugt samstarf ungs fólks á Norðurlöndunum. Samfélög, norræn samheldni, tungumál og menning eru rauður þráður í starfsemi NORÐ. NORÐ samanstendur af einu stóru árlegu verkefni sem kallast Ungmennaþingið og nokkrum smærri viðburðum, öll starfsemin verður haldin frá 2022-2024.
Starfsemi NORÐ er fjölbreytt, en ungt fólk getur til dæmis tekið þátt í gerð norrænna listaverka, lært að móta og setja upp verkefni með öðrum ungmennum og fræðast meira um Norðurlöndin.
Starfsemin er fyrir ungt fólk á aldrinum 18-30 ára frá ungmennafélögum á öllum Norðurlöndunum, þ.e. Danmörku, Noregi, Svíþjóð, Finnlandi, Íslandi, Færeyjum, Grænlandi og Álandseyjum. Danska ungmennaráðið (DUF) leiðir verkefnið í samvinnu við systurfélög sín frá Noregi, Finnlandi, Svíþjóð, Íslandi, Færeyjum og Grænlandi.
NORÐ er fjármagnað af A.P. Møller og Chastine Mc-Kinney Møller sjóðnum.
Norræna ráðherranefndin og Norðurlandaráð ungmenna
LUF á fulltrúa í NORDBUK, Norrænu barna- og ungmennanefndinni sem styrkir við verkefni tengd börnum og ungmennum á Norðurlöndunum í gegnum Norden 0-30 og Volt sjóðina. Þá er nefndin einnig Norrænu ráðherranefndinni til ráðgjafar í öllum málum er tengjast málefnum barna og ungmenna.
LUF er einnig áheyrnaraðili að Norðurlandaráði ungmenna (UNR) sem er ráð ungliðahreyfinga stjórnmálaflokka á Norðurlöndum. UNR byggir á Norðurlandaráði og fjallar um mikilvæg málefni sem eiga við norrænt ungt fólk, svo sem auðveldara aðgengi að menntun og störfum á Norðurlöndunum. Þá beitir ráðið sér einnig fyrir öflugra norrænu samstarfi og málefnum er varðar umhverfis- og loftslagsmál, jafnrétti o.fl. Tillögur sem UNR samþykkir eru sendar til Norðurlandaráðs og eru teknar til meðferðar þar innan. Eigum við í öflugu samstarfi við systurfélög okkar í kringum þing ráðsins þar sem unnar eru sameiginlegar tillögur auk þess sem einn fulltrúi okkar er áheyrnarfulltrúi innan stjórnar ráðsins.
